Budimpešta i Varšava: Vladavina prava ne može biti uslov za sredstva EU

Mađarska i Poljska ostaju pri odbrani svojih stavova da vladavina prava ne može biti uslov za pristup novcu iz evropskog budžeta i plana oporavka osim ako se ne promijeni osnovni dokument Evropske unije, rekla su danas dvojica premijera poslije sastanka u Budimpešti.

Predložili su da se blokada riješi u dvije faze. Prvo staviti sredstva na raspolaganje zemalja što je prije moguće i kasnije vidjeti da li treba vezati vladavinu prava i finansijske interese EU, rekli su Viktor Orban i Mateuš Moravjecki poslije sastanka.

Redovno optuživani od strane Brisela da njihove reforme narušavaju demokratske vrijednosti Unije te dvije zemlje su prošle nedjelje stavile veto na najnoviji višegodišnji budžet EU i evropski plan obnove.

Poljska i Mađarska protive se mehanizmu koji dozvoljava da budu lišeni sredstava u slučaju kršenja vladavine prava (nezavisno sudstvo, politika protiv korupcije), što oni vide kao napad na njihovu nezavisnost.

“Prijedlog koji je na stolu je neprihvatljiv za Mađarsku”, rekao je Viktor Orban novinarima. Po njemu to bi bio znak pobjede pravila većine.

“I neka to bude jasno kao što piše u deklaraciji mi ćemo ujediniti snage u ovom sporu. Mađarska neće prihvatiti prijedlog koji je neprihvatljiv za Poljsku i obrnuto”, dodao je Orban.

Orban se plaši da ne bude kažnjen zbog svoje antiimigracione i rodne politike.

Njegova vlada nedavno je predložila amandman na ustav kojim se definiše da je “majka žena a otac muškarac” i pol samo kao onaj koji je bio na rođenju.

Govoreći u istom smislu Moravjeciki je osudio “ideološki sukob” protiv “vrijednosti” koje brani Varšava.

Kriza je izazvala tenzije unutar Evropske narodne partije (EPP), u čijim redovima je Orbanova partija Fides.