TUZLARIJE - KULTURADeseta godišnjica smrti Karima Zaimovića (1.VIII 1995. – 1.VIII 2005.) Najdarovitiji pisac u povijesti bh. književnosti Karim Zaimović (1971) sa ovog je svijeta otišao 1. avgusta 1995. godine, kada ga je geler granate ispaljene sa Trebevića ranio u glavu i odveo u komu koja je trajala 13 dana. Sa nepunih 25 godina Karim je bio etablirani poznavalac stripa, čija su se kritička čitanja uvažavala na jugoslovenskim prostorima. Bio je novinar, saradnik mnogih listova. Biće pamćen po pričama, posthumno objavljenim u knjizi «Tajna džema od malina», kojim pomijera granice književnosti i na originalan način izgrađuje zaseban – karimovski - intermedijalni identitet. Gejziri mašte Šta to ima u Karimovih jedanaest priča što je toliko značajno za našu literaturu? Imaju gejziri mašte, toliko bogate, zgusnute, ekspresivne, kakvu nije tako nesputano i suvereno iskazivao ni jedan naš pisac. O Karimovim pričama bi se dalo govoriti i kao o poetici mašte, koja je toliko dominantna, uočljiva, da zasjenjuje narativne i stilske kvalitete. Karimov literarni nerv nije se utopio u tom svjesnom forsiranju maštarske superiornosti, već je funkcionalno ujedinjavao vratolomnu naraciju sa postmodernim osjećanjem. U Karimovim pričama mnoštvo je tajnih, skrivenih dokumenata, fantastičnih događaja, šifrovanih poruka, autobiografskih elemenata, detektivske napetosti... Priče se upijaju u dahu, poput stripova o Marti Misteriji ili filmova o Indiana Džonsu. Upravo na ovom mjestu dolazimo do Karimovih pomijeranja granica u našoj literaturi. On je dramaturgiju stripa uselio u narativnu strukturu svojih priča! Stripovanje literature Naša je književnost u posljednjoj deceniji, pa i prije, imala nekoliko intermedijalnih iskustava, čija je kruna roman Tvrtka Kulenovića «Historija bolesti». No, u bh. književnosti nismo imali ni približno, a kamo li tako prirodno postripljavanje literarnog prostora. Naravno, Karimovo stripovanje literature se ne događa na eksplicitnoj intermedijalnoj razini, mada bi vjerovatno nekad u svoje priče počeo ubacivati mape, grafikone, crteže. Jer, njegove priče su samo korak od vizuelizacije, kao prirodnog ishodišta. No, sam upliv dramaturgije stripa u literaturu biva dovoljan da se Karim Zaimović pamti kao praktični, najistureniji rodonačelnik razumijevanja književnosti kao kulturologije, kao prostora prožimanja svih medija koji nam prikazuju stvarnost. Granica koju je u poetici stripa pomjerio Alfredo Kasteli sa involviranjem kulturologije u strip, gradeći lik Marti Misterije (1982), antropologa, arheologa, historičara umjetnosti, kibernetičara, bila je podsticajna za Karima Zaimovića da u obrnutom smijeru, desetak godina poslije, inovira naš, ali i mnogo širi literarni prostor. Karim Zaimović je literarni i kulturološki fenomen. Jedina njegova knjiga dovoljna je da se u to osvjedočimo. ...I da iz nje dešifriramo poetičke formule budućnosti, koje Karim Zaimović nije stigao ispisati. Fatmir Alispahić Antrfile Slutnja Sudbina se poigrala sa mnom. Šta se onda desilo? U jednom momentu čujem zujanje i ništa drugo, nikakav drugi zvuk. U tom momentu preselio sam se u svijet tišine, gledao sam oko sebe ljude koji se krevelje, otvaraju usta, vjerovatno mi nešto govore, ali sve je to za mene bio jedan sasvim drugi svijet... i to nesnosno zujanje, koje nije prestajalo, koje se samo pojačavalo čineći da stvari izgledaju zaista dramatično. I o tome se da pričati na drugi način. Karim Zaimović (odlomak) Antrfile Ivan Lovrenović: U Karimovom slučaju potvrdila se ta užasna konstanta da svako pakleno vrijeme mora fokusirati svoju nesretnu simboliku i na jednom izrazitom imenu. Kao što je Drugi svjetski rat simboliziran u Goranu Kovačiću, tako je ovaj bosanski u Karimu Zaimoviću. |