TUZLARIJE - BILTEN TKUsvojena analiza stanja lica sa invaliditetom Ne postoje jedinstveni statistički podaci o licima sa invaliditetom  Vlada Tuzlanskog kantona usvojila je danas analizu stanja lica sa invaliditetom i nivo ostvarenih prava na osnovu federalnih i kantonalnih propisa sa prijedlogom mjera. Kako je navedeno u Analizi procjena stepena invaliditeta vrši se neujednačeno i samo na osnovu medicinskog modela, bez primjene Međunarodne klasifikacije funkcionisanja ovih lica propisane od strane Svjetske zdravstvene organizacije.
Evidencije i podaci o licima sa invaliditetom ne vode se po jedinstvenim standardima i nepotpuni su, što onemogućava njihovo efikasno korištenje i analizu, tako da ne postoje jedinstveni statistički podaci o licima sa invaliditetom na državnom nivou. Ovako podijeljene nadležnosti rezultiraju neujednačenošću prava lica sa invaliditetom obzirom na uzrok invalidnosti, mjesto boravka i odsustvom zajedničkih kriterija pod kojima se prava ostvaruju. Pojedine kategorije ostvaruju prava već sa 20%, druga sa 30%, treća sa 60%, a određene kategorije tek sa 90% invaliditeta. Isto tako, vrlo su velike razlike u osnovicama od kojih se određuju visine naknade: lična invalidnina, novčana naknada za pomoć i njegu od strane drugog lica i naknade za ortopedski dodatak, a zbog čega se uočava velika razlika u primanjima za određene kategorije. Izmjenama i dopunama Zakona o osnovama socijalne zaštite, zaštite civilnih žrtava rata i zaštite porodica sa djecom u 2009. godini ukinuto je pravo za 12.334 lica sa invaliditetom sa procentom oštećenja organizma 60%, 70% i 80%, tako da su ova lica ostala bez ikakve pomoći, što je diskriminirajuće u odnosu na ostala lica sa invaliditetom koja pripadaju drugoj grupaciji kategorija sa istim procentom oštećenja. Nedostatak prilika za zapošljavanje i nepostojanje prikladnog sistema socijalne sigurnosti onemogućava licima sa invaliditetom vođenje dostojanstvenog života. Ovakva pitanja zahtijevaju komplementaran rad sa istinskim uključenjem i institucija vlasti, lica sa invaliditetom i nevladinog sektora kako bi se odredile prikladne i provodive politike. Ukoliko bi se striktno poštovale trenutno važeće propisane obaveze poslodavaca i pravnih lica, obezbijedila bi se značajna sredstva u Fondu, koja bi se mogla koristiti za osnivanje i rad zaštitnih radionica, stimulisanje poslodavaca i druge vidove podrške zapošljavanju ove populacije stanovništva. Kroz osnivanje fondova za profesionalnu rehabilitaciju i zapošljavanje lica sa invaliditetom kao javnih ustanova od strane obje entitetske vlade ostvareni su preduslovi za aktivnije i sistemsko pokretanje procesa zapošljavanje lica sa invaliditetom, ali ih treba realizovati. Kada je u pitanju prijedlog mjera i aktivnosti za unapređenje socijalnog stanja lica sa invaliditetom na prostoru TK-a u budžetu treba planirati sredstva za novčanu naknadu za pomoć i njegu od strane drugog lica za osobe preko 65 godina starosti sa utvrđenim procentom oštećenja organizma 90 % i 100 %. Potrebno je i inicirati inspekcijske organe da vrše kontrolu poštivanja obaveza poslodavaca koje su propisane Zakonom o profesionalnoj rehabilitaciji, osposobljavanju i zapošljavanju lica sa invaliditetom u oblasti zapošljavanja i uplate propisanih iznosa naknade u Fond za profesionalnu rehabilitaciju i zapošljavanje lica sa invaliditetom, uraditi izmjene Pravilnika o procjeni sposobnosti i određivanju podrške djeci i mladima sa posebnim potrebama, kroz partnerske odnose sa vladinim institucijama i NVO treba omogućiti da lica sa invaliditetom i njihove organizacije, učestvuju u svim procesima planiranja socijalne politike, donošenju odluka koje su od interesa za lica sa invaliditetom i razvijanju i praćenju realizacije programa socijalne zaštite. Također treba podržavati inicijative svih organizacija i pojedinaca koje se bave zapošljavanjem lica sa invaliditetom kroz razne projekte i stvarati uslove da izuzetno dobre prakse postanu dio sistema, te nastaviti podršku udruženjima građana kroz Programe Ministarstva sa ciljem habilitacije i rehabilitacije lica sa posebnim potrebama, a posebno djece i omladine, navodi se u dana usvojenoj Analizi. Priredio(la): Odjeljenje za informisanje Vlade TK |